In lụa là gì? Tại sao nói in lụa phổ biến trong lĩnh vực in ấn đồng phục? Tương tự như những phương pháp in ấn khác, in lụa được ra đời nhằm đa dạng hóa các kỹ thuật in và ứng dụng đa dạng trong các lĩnh vực khác nhau. Nếu các bạn đang thắc mắc in lụa là gì, kỹ thuật và quy trình in lụa như thế nào, hãy cùng Áo Thun Sài Gòn tham khảo về kỹ thuật in lụa ngay sau đây
In lụa là một loại kỹ thuật in ấn được ứng dụng phổ biến trong in áo thun đồng phục, in túi vải, in thiệp cưới, in bao bì, thủy tinh, mặt đồng hồ, mạch điện tử, kim loại, gỗ, giấy, nhựa, mica và nhiều vật liệu khác. Sở dĩ có tên in lụa là do khuôn in có bản lưới được làm bằng tơ lụa, mặc dù ngày nay đã được thay thế bằng lưới kim loại hoặc vải cotton, vải sợi tổng hợp. Do đó mà in lụa còn có tên gọi khác là in dưới.
Nguồn gốc của kỹ thuật in lụa
Hơn 1 nghìn năm trước, con người đã biết kéo căng các sợi tơ và cố định chúng trên khung gỗ, sau đó chát keo hồ lên và phơi khô. Để lại một vài khoản trong để phết mực lên để có thể sao chép chữ và hình ảnh.
Sau này, người Trung Quốc cổ đại cũng đã ứng dụng để ghi chép chữ, làm văn thơ, truyền lệnh hay tấu sớ, mặc dù vẫn còn thô sơ, thủ công. Mãi cho đến khi lan truyền đến châu Âu, họ mới cải tiến mà mang đến nhiều bước ngoặc lớn trong kỹ thuật in lưới, những con số cán mốc thành tựu quan trọng như:
- Năm 1870: Thay vì sử dụng tấm lụa Pháp và Đức, nhiều cuộc nghiên cứu sử dụng vải tơ về làm lưới in.
- Năm 1097: Sáng chế thành công những tâm lưới bằng tơ do nhà khoa học người Anh – Samuel Simo.
- Năm 1914: John Pilsworth (người Mỹ) đã phát minh thành công kỹ thuật in lưới nhiều màu thay vì 1 màu như trước.
- Năm 1925: Phương pháp in lưới được ứng dụng trên nhiều chất liệu đa dạng khác như bìa, vải, kim loại, thủy tinh, da, giấy,…
Phải đến 1950 thì kỹ thuật này mới được du nhập vào Việt Nam từ Pháp. Chủ yếu ứng dụng để in đồng phục, giấy, chai lọ…
Tính đến thời điểm hiện tại. phương pháp in lụa được sử dụng phổ biến tại các xưởng may đồng phục, xưởng in ấn đồng phục, in ấn bao bì với 3 phương pháp chính gồm: In lụa bằng máy in tự động, In lưới bằng máy cơ khí và in lụa bằng thủ công. Do đó đáp ứng được các nhu cầu về in ấn của khách hàng cả về chất lượng lẫn số lượng.
Phân loại kỹ thuật in lụa
Trong in ấn, in lụa được chia thành nhiều kỹ thuật khác nhau. Để giúp các bạn dễ hình dung hơn, Áo Thun Sài Gòn sẽ phân loại chi tiết từng phần loại này.
Phân loại dựa vào khuôn in
- In lụa thủ công: Là phương thức in lụa được làm từ 100% thủ công từ khâu gạt được cho đến phơi khô, sấy khô. Cách in này phù hợp với những đơn hàng nhỏ lẻ.
- In lụa tự động: Giống với tên gọi, kỹ thuật in lụa này hoàn toàn dựa vào máy mốc. Các công đoạn như căn chỉnh, gạt mực hay sấy khô đều do thiết bị thực hiện, giúp xưởng in gia tăng số lượng sản phẩm trong thời gian ngắn.
- In lụa bán thủ công: Là phương pháp được thực hiện 80% là thủ công, được cơ khí hóa ở một vài động tác như căn chỉnh nhằm giúp tăng năng suất làm việc và tối ưu thời gian thực hiện.
Phân loại dựa vào hình dạng khuôn in
- Khuôn lưới in phẳng: Dụng cụ của kỹ thuật in lụa này sử dụng khuôn in lưới dạng phẳng (dạng tấm), được dùng chủ yếu để in cho các vật liệu phẳng và mềm như cao su, giấy, vải…
- Khuôn lưới in tròn: In lụa dùng khuôn in tròn để in trên các vật liệu có đường công như thủy tinh, chén bát, gốm sứ…
Phân loại dựa vào phương pháp in
In lụa trực tiếp: Đây là kỹ thuật in trực tiếp lên vật liệu, sử dụng phổ biến cho các vật in in màu trắng, vàng. Bởi chúng không bị tác động từ màu nên nên thành phẩm hình in được sắc nét hơn.
In lụa dự phòng: Đối với các trường hợp vật liệu in có màu nền nhưng không thể sử kỹ in lụa phá gắn thì người ta sẽ thay qua kỹ thuật in lụa dự phòng.
In lụa phá gắn: Là phương pháp thường thấy khi in lên các vật liệu có màu nền, nếu sử dụng kỹ thuật in trực tiếp sẽ bị nhòe màu. Do đó, các nhà sản xuất đã chế tạo ra kỹ thuật in lụa phá ngắn để in được màu sắc mong muốn lên vật liệu mà không bị lem màu hay nhòe màu.
Nguyên lý của kỹ thuật in lụa
Như đã đề cập ở trên, nguyên lý của kỹ thuật in lụa cũng tương tự như nguyên lý thấm mực, in mực dầu trên giấy nến. Trong in lụa, người ta sử dụng một khung làm bằng gỗ hoặc kim loại và cho mực vào trong. Sau đó dùng lưới dao cao su gạt mực. Dưới áp lực của dao, mực sẽ được thấm qua lưới in và tạo hình lên vật liệu vải đã được chuẩn bị sẵn. Mặc dù in thủ công mang đến chất lượng đẹp và tinh tế hơn những kỹ thuật in lụa đã được hiện đại hóa bằng thiết bị máy móc nhằm phục vụ nhu cầu khách hàng.
Đặc điểm kỹ thuật in lụa
Bên cạnh các kỹ thuật công nghệ in khác nhau như: in Offset, in chuyển nhiệt, in Flexo, hay công nghệ in 3D thì in lụa vẫn là lựa chọn hàng đầu bởi những ưu điểm tuyệt vời như:
Ưu điểm kỹ thuật in lụa
- Chi phí in ấn tương đối rẻ do không yêu cầu như thiết bị, máy móc trong quá trình in.
- Hoàn toàn in được trên nhiều chất liệu đa dạng khác như giấy, vải, nhựa, gốm sứ, thủy tinh, cao su…
- Chất lượng hình in đẹp, bền màu, sắc nét.
- Có thể in đa dạng màu sắc trên cùng một chất liệu.
Nhược điểm kỹ thuật in lụa
- Mỗi khuôn in chỉ có thể in được 1 màu, một hình in nên rất tốn kém thời gian. Nếu in ấn số lượng ít còn làm tiêu tốn kinh phí khi in nhiều màu cùng lúc.
- Nếu sử dụng màu mực in không tốt, hình in dễ bị đứt gãy trong quá trình thực hiện hoặc sử dụng.
- Khó giặt tẩy vì màu mặc bám rất chắc. Do đó trong suốt thời gian in ấn bạn cần cần thận để mực không bị lem ra ngoài.
- Cần phải trang bị bảng phim, các file vector, file thiết kế là công đoạn quan trọng. Sẽ có nhiều file không ứng dụng được kỹ thuật này, đòi hỏi bạn phải chuẩn bị sẵn 2 file trên để tránh tốn quá nhiều thời gian thực hiện.
- Những hình in bị biến sắc hay in khó với phương pháp in lụa, do đó mà các sản phẩm trong cung thường là màu in đơn sắc.
- In lụa có nhiều công đoạn, tốn kém nhiều thời gian nên không thể lấy liền so với in kỹ thuật số. Hơn nữa, phương pháp này không dùng để in số lượng nhiều.
Các công đoạn in lụa
Để cho ra thành phẩm in ấn tốt nhất, bắt buộc phải trải qua đầy đủ các bước trong công đoạn in lụa. Vậy quy trình in lụa sẽ diễn ra như thế nào? Cùng Áo Thun Sài Gòn tìm hiểu các bước sau:
- Bước 1: Chuẩn bị khuôn in: Việc đầu tiên cần làm khi thực hiện kỹ thuật in lụa là chuẩn bị một khuôn in bằng lưới và một khung in hình chữ nhật được làm từ nhôm hoặc gỗ, đồng thời được rửa và phơi khô.
- Bước 2: Chụp phim: Để có thể tiến hành chụp phim, ở khâu này bạn cần chuẩn bị các dụng cụ cần thiết như bàn chụp, đèn, phim chụp, keo chụp bản, khung chụp bản…
- Bước 3: Pha mực: Để có màu in giống như yêu cầu, bạn cần phải pha mực. Đồng thời để mực bám vào màu in tốt, thành phẩm hình in đẹp, chắc chắn, bạn cần tạo ra loại mực in phù hợp với chất liệu ẽ in. Đặc biệt là đối với những bao bì đựng thực phẩm như ly giấy, ly nhựa, cần phải đảm bảo an toàn vệ sinh đối với người sử dụng.
- Bước 4: In thử lên sản phẩm: Trước tiên, cho mực lên khuôn in. Sau đó quét đều mực lên 2 mặt lưới rồi sấy khô. Tiếp theo, tại mặt ngoài của lưới sử dụng băng dán để dán phim lên sao cho dính chặt 4 góc. Sử dụng tấm kính để ép phim vào lưới. Cuối cùng đem phơi khô ngoài ánh nắng mặt trời hoặc sấy khô bằng máy chuyên dụng từ 2-3 phút.
- Bước 5: In hàng loạt: Nếu mẫu thử bạn in ở bước 4 đạt yêu cầu về chất lượng cũng như đáp ứng đầy đủ các tiêu chí được khách hàng đề ra thì bạn đã có thể cho in hàng loạt.
- Bước 6: Rửa khung: Sau khi hoàn tất in lụa lên các sản phẩm, bao bì thì bạn tiến hành gỡ phim, vệ sinh thật kỹ và sạch bằng nước để chuẩn bị cho các lần in ấn sau.
Như vậy, bạn không còn quá khó để hiểu về in lụa là gì và quy trình thực hiện in lụa. Kỹ thuật này đang ngày càng trở nên phổ biến, có mặt trong các nhà xưởng, xưởng may quy mô lớn nhỏ. Cụ thể in lụa quan trọng như thế nào trong cuộc sống?
Ứng dụng của in lụa
In ấn trong ngành đồng phục, thời trang
In lụa, in lưới đã quá quen thuộc trong ngành in ấn đồng phục. Nhờ kỹ thuật này mà các chất liệu vải áo đồng phục như áo thun, áo khoác, áo polo, áo sơ… được in họa tiết sắc nét, bền đẹp. Hoặc có thể in lên các sản phẩm về da như ví da, giày da, cặp da mà không ảnh hưởng đến chất liệu in.
In ấn bao bì sản phẩm
Ngoài in đồng phục, in lụa còn được ứng dụng phổ biến trong in chữ viết, in thông tin, in logo thương hiệu, hình ảnh… lên bao bì đựng thực phẩm như chai, chén, ly nhựa, cốc nhựa, ly giấy, túi… Bất kỳ bề mặt hay chất liệu vào cũng hoàn toàn phù hợp với kỹ thuật in này.
Các sản phẩm in ấn khác
Bên cạnh 2 ứng dụng rộng rãi trên, in lụa cũng có mặt trong quá trình in ấn thiệp cưới, phong bì, danh thiếp… Đặc biệt, phương pháp này còn được bổ sung trong các công đoạn làm ốp điện thoại, in thẻ cào…
Lời kết
Như vậy, bài viết trên của Áo Thun Sài Gòn đã giúp bạn hiểu rõ về khái niệm in lụa là gì và chúng tôi có nhận in đồng phục số lượng ít. Không chỉ là kỹ thuật in ấn phổ biến, mà người thợ in lụa cũng cần có tay nghề cao thì mới có thể tạo ra thành phẩm hoàn mỹ nhất. Mặc dù đã có các phương pháp in ấn kỹ thuật số ra đời nhưng in lụa vẫn là kỹ thuật được phát triển và lựa chọn nhiều nhất.
Xin chào và cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết. Tôi có hơn 5 năm viết nội dung chất lượng về lĩnh vực đồng phục, các đề tài tôi sẽ viết để gửi đến các bạn liên quan đến thời trang quần áo, sản xuất đồng phục, mix&match, vải vóc, size số, kinh nghiệm & kiến thức thời trang đồng phục,…
Đặc biệt là hành trình viết lách chinh chiến của tôi đã có hơn 2000 bài viết trong vòng 1 năm qua. Tất cả là những điều mà tôi cảm thấy có ích và mang đến giá trị cho người dùng. Sự sáng tạo & lan tỏa là động lực mạnh mẽ mang tôi tới với nghề Viết. Và hy vọng qua những bài viết của tôi, bạn tìm thấy thêm những điều có ích trong lĩnh vực thời trang đồng phục nói riêng và cuộc sống nói nói chung.
